İMAR PARA CEZALARI

İmar Kanunu’nun 42. maddesi, Kanun’da sayılan bazı fiillere ilişkin idari para cezası yaptırımı düzenlemektedir. Bu maddede ayrıca, para cezalarını düzenleyebilecek merciler ve söz konusu cezalara itiraz yöntemi de belirtilmiştir.

İdari para cezasını gerektiren fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümeni tarafından sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak anılan maddede belirtilen idari yaptırımlar uygulanır.

Ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının;

• sahibine,
• yapı müteahhidine veya
• aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere

Kanun’da sayılan koşullar çerçevesinde hesaplanacak bir idari para cezası uygulanır.

Yapının Bu Kanun’a, ilgili diğer mevzuata, plana, ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere uygun hale getirilmesi için idarenin yazılı izni dahilinde yapılan iş ve işlemler mühür bozma suçu teşkil etmez.

Müelliflerin, fenni mesul mimar ve mühendislerin, yapı müteahhitlerinin, şantiye şefi mimar ve mühendislerin, imar mevzuatına aykırı fiillerinden dolayı verilen cezaları ve haklarındaki kesinleşmiş mahkeme kararları, kendi kayıtlarına işlenmek ve ilgili mevzuata göre cezai işlem yapılmak üzere, üyesi bulundukları meslek odasına ve Bakanlığa ilgili idarece bildirilir. Bu kişiler, verilen ceza süresi içinde yeni bir iş üstlenemez.

Yapı müteahhidinin yetki belgesi;

a) Yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere aykırı olarak gerçekleştirilmesi ve Yapı tatil tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren bir ay içinde aykırılığın giderilmemesi halinde beş yıl,

b) Yapım işinde ruhsat eki etüt ve projelere aykırı olarak gerçekleştirilen imalatın can ve mal güvenliğini tehdit etmesi halinde on yıl,

c) Bakanlıkça olumsuz kayıt değerlendirmesi yapılan hallerde bir yıl, süreyle Bakanlıkça iptal edilir. Yapı müteahhidinin, yapım işlerinden doğan vergi ve sigorta primi borçlarını ödememesi ve diğer sorumluluklarını yerine getirmemesi hallerinde yetki belgesi bir yıldan az olmamak üzere Bakanlıkça iptal edilir ve bunlara sorumluluklarını yerine getirinceye kadar yeni yetki belgesi düzenlenmez. Yetki belgesi iptal edilen yapı müteahhidi yeni yetki belgesi düzenleninceye kadar yeni iş üstlenemez, ancak mevcut işlerini tamamlar. Yetki belgeli yapı müteahhidi olmaksızın başlanılan yapının ruhsatı iptal edilir ve yapı mühürlenir.

                İMAR PARA CEZALARININ UYGULANMASINDA KARŞILAŞILAN HUKUKA AYKIRILIK VE İPTAL SEBEPLERİ

Belediye sınırları içerisinde para cezası verme yetkisi belediyelere ait olup yeni kurulan belediye sınırları içerisine dahil edilen yapılarla ilgili eski belediye tarafından uygulanıp henüz tahsil edilmemiş cezaları artık eski belediye takip edemez.

Belediye ve mücavir alan sınırları dışında, imar konusunda para cezası verme yetkisi, 2005 yılında gerçekleştirilen yasa değişikliği sonrasında İl Özel İdarelerine tanınmıştır.

Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde bulunan yerlerde imar konusunda para cezası verme yetkisi, kanuni istisnalar dışında, İlçe Belediyelerine aittir.

Para cezalarına; belediyelerde belediye encümeni, il özel idarelerinde il encümeni tarafından karar verilmelidir. Encümen kararı olmaksızın tesis edilen para cezalarına karşı İdare Mahkemesi nezdinde iptal davası açıldığında, söz konusu yaptırımın idarenin yetkisiz organı tarafından uygulandığı tespit edilerek para cezalarının iptaline karar verilebilmektedir.

Ruhsat ve eklerine aykırı inşaat yapma nedeniyle imar para cezası yaptırımına başvurulabilmesi için, yetkili idarenin öncelikle söz konusu cezayı gerektiren fiilin tespitini yapı tatil tutanağı düzenleyerek tespit etmesi gerekmektedir.

Şayet para cezasının yanısıra, İmar Kanunu’nun 32. Maddesi uyarınca yıkım işlemi de tesis edilecek ise, yapı tatil tutanağı / yapı tespit tutanağı düzenlenmesi ve tutanakların, bu tutanaklar açısından gerekli kanuni hususları ihtiva etmesi (yapıya asılma, 30 güne kadar süre verme vs) gerekmektedir.

İMAR KANUNU’NDA PARA CEZASI YAPTIRIMINA BAĞLANAN FİİLLER ŞU ŞEKİLDEDİR:

• Ruhsat almaksızın ya da ruhsat ve eklerine aykırı şekilde yapı inşa etmek,
• Mevzuata aykırılığı yapı inşaat alanı üzerinden hesaplanması mümkün olmayan, yapının cephelerini ve diğer yapı elemanlarını değiştiren inşaat yapmak veya standartlara aykırı yapı malzemesi kullanmak,
• Özel parselasyon ile hisse karşılığı belirli bir yer satmak veya almak,
• İmar Kanunu’nun 28. Maddesinde sayılan yükümlülüklere aykırı davranmak,
• Ruhsatsız yapılar için İmar Kanunu’nun 32. Maddesinde tanınan bir aylık süre içerisinde ruhsat almamak, ruhsat ve eklerine aykırılıkları gidermemek,
• Geçici inşaat ve tesislerin, idarece yapılan bildirim üzerine yıktırılmaması,
• İnşaat ve tamirat yapılırken uyulması gereken kurallara uyulmaması,
• İmar Kanunu’nun 35. maddesinde belirtilen, ön bahçeleri yaya kaldırımı seviyesinden 0.5 metre aşağıda bulunan binalarla bu gibi arsa sahipleri tarafından, gelip geçenlerin emniyetini temin etmek üzere, yol kenarına bahçe duvarı veya parmaklık yapmamak ve gereken emniyet tedbirlerini almamak,
• Kapıcı dairesi ve sığınaklarla ilgili yükümlülüklere riayet etmemek,
• Otoparklarla ilgili zorunluluklara uymamak,
• İmar Kanunu’nun 40., 41. ve 42. maddelerindeki yükümlülüklere aykırı davranmak,

Köy sınırı içerisinde muhtarlık izni olmaksızın yapı inşa etmek imar para cezalarına karşı, tebligat tarihinden itibaren 60 gün içerisinde yetkili yer İdare Mahkemesi nezdinde iptal davası açılabilir.

© 2019 uslutemelhukuk.com